استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی
اصولا تجارت بین الملل در حوزه محصولات غذایی و کشاورزی یکی از حساس ترین موضوعات در روابط تجاری کشورها است. حساسیت این موضوع با توجه به مقوله ایمنی غذایی دوچندان می شود و باعث به وجود آمدن استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی در سطح جهان شده است.
عدم ایمنی مواد غذایی می تواند ناشی از مواردی از قبیل بقایای داروهای دامی و آفت کش ها، افزودنیهای غذایی، میکروب های بیماریزا و ویروس ها، آلاینده های شیمیایی و فلزات سنگین باشد. نگرانی های ایجاد شده در حوزه ایمنی مواد غذایی (به عنوان مثال در خصوص غذای تغییر ژنتیکی یافته) باعث از دست رفتن اعتماد مصرف کنندگان و ایجاد آثار زیان بار بلند مدت برای کشورهای صادر کننده خواهد بود. زیرا احیای دوباره اعتماد مصرف کننده به زمان زیادی نیاز دارد.
استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی
کشورها می توانند در چارچوب توافقنامه های سازمان تجارت جهانی با رویکرد تضمین ایمنی محصولات غذایی وارداتی یکسری مقررات بهداشتی وضع کنند. مقررات وضع شده در هر یک از کشوهای عضو باید به گونه ای باشد که بتواند موارد ذیل را تضمین کند
- هر عضو باید در قلمرو خود از بهداشت سلامت انسان در برابر خطرات ناشی از ورود استقرار یا گسترش آفات، امراض و موجودات ناقل بیماری حفاظت کند.
- هر عضو باید در قلمرو خود از بهداشت و سلامت انسان در برابر خطرات ناشی از افزودنیها، آلودگی ها، سموم ناقل بیماری در غذا و نوشیدنی ها حفاظت نماید.
- هر عضو باید در قلمرو خود از بهداشت و سلامت انسان در برابر خطرات ناشی از بیماریهایی که توسط حیوانات انتقال می یابد، گیاهان یا محصولات گیاهی، یا از ورود و استقرار با گسترش آفات حفاظت نماید.
- هر عضو باید در قلمرو خود مانع ورود، استقرار یا گسترش آفات شده و یا آن را محدود کند .
اشکال گوناگون استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی
استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی می تواند اشکال گوناگونی داشته باشد.
بعنوان مثال، اداره ای از دولت می تواند فرآیند کنترل کیفیت را از راه بازرسی محصول پیش از صادرات عهده دار شود و گواهی استاندارد صادر کند. این گواهی برای وارد کنندگان راهنمایی است که محصول غذایی حداقل در سطح کمیته معینی دارای ایمنی و تضمین کیفیت است.
یک روش کاملا شناخته شده برای این دستور کارها آنالیز مخاطره و کنترل نقاط بحرانی است. آنالیز مخاطره و کنترل نقاط بحرانی مجموعه اصولی است که جهت شناسایی مخاطره ها و نقاطی که در فرآیند تولید برای انجام کنترل ها و کاهش خطرات مفید ترین هستند بکار گرفته می شوند.
استفاده از نهادهای واسط (Third Party)
یکی از عواملی که می تواند موجبات آسودگی خاطر صادر کنندگان و واردکنندگان را تا حد زیادی فراهم کند، وجود عامل سوم (Third Party) در تجارت بین آنهاست. عاملی که بدون جانبداری از هر یک از دو طرف و فقط به استناد استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی و قوانین و مقررات از پیش تدوین شده به داوری پرداخته و زمینه انتقال کالا از دست فروشنده به خریدار را فراهم کند.
این عامل سوم که به چشم سوم نیز معروف است، باید در ارتباط با کمیت و کیفیت کالاهای مبادله شده تعاریف مدون و مشخصی داشته باشد.؛ ازبان استاندارد زبان تفاهم بین المللی است و مفهوم لغوی استاندارد، نمونه، قاعده، اصل، مقیاس تصویب شده و هر چیزی است که به عنوان مبنایی برای مقایسه پذیرفته شود.
بنابراین مطابقت کالا، خدمات و آیین کار با استاندارد، به این معناست که در آن موارد قواعد، اصول و مقررات ويژهای رعایت شده است. استانداردسازی به مفهوم قانونمند شدن و مطابقت با اصول و ضوابط علمی و فنی در امور مختلف همچون تولید، تجارت، حمل و نقل ارتباطات و… مصداق می یابد.
بدیهی است در صورتی که هم خریدار و هم فروشنده پایبندی خود را به استاندارد خاصی اعلام کنند، می توانند در پناه این زبان مشترک، به راحتی داد و ستد خود را انجام دهند.
شرایط پیوستن کشورها به سازمان تجارت جهانی (WTO)
یکی از شرایط پیوستن کشورها به سازمان تجارت جهانی (WTO) و حضور در بازارهای جهانی، رعایت استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی به شمار می رود. استفاده و اجرا نکردن این استانداردهای بین المللی موجب از دست دادن بازار برای شرکت های تولید مواد غذایی در کشورمان خواهد شد.
احراز ایزوها و استانداردهای بین المللی در کارخانه و شرکتهای تولید مواد غذایی ایران نیز راه را برای صادرات به بازارهای جهانی باز خواهد کرد. از آنجایی که مخاطرات ایمنی و سلامت غذایی ممکن است در هر مرحله ای از زنجیره مواد غذایی وارد شوند، کنترل های کافی در سراسر این زنجیره تامین ضروری و حیاتی است.
در بسیاری از شرکتهای تولید مواد غذایی برای جلوگیری از وقفه در تولید، مواد اولیه قبل از ورود به خط تولید توسط آزمایشگاههای ذی ربط کنترل و توسط بخش QC مهر تایید موقت زده می شود، تا پس از کنترل نهایی توسط کارشناسان بخش QC ممهور به مهر تایید نهایی شود.
در حوزه محصولات کشاورزی نیز توسعه بکارگیری روشهای GAP ( عملیات خوب کشاورزی) و اصلاح روشهای تولید در مزارع و باغ ها به منظور استحصال محصولات کیفی، پیش شرط اولیه برای عرضه محصولات بهداشتی و مرغوب و در نتیجه حضور پایدار در بازارهای بین المللی است و درباره فرآورده های دامی و آبزی پروری نیز به شدت مصداق دارد.
مطالب مرتبط:
موانع صادرات محصولات کشاورزی در ایران
صادرات خرما به عمان
انواع خرمای صادراتی ایران
خرمای مضافتی
خرمای کبکاب
صادرات انجیر به چین
صادرات محصولات کشاورزی به چین
صادرات به قطر
صادرات پسته ایران
راهنمای صادرات خشکبار به اروپا
صادرات محصولات کشاورزی به روسیه
اصولا تجارت بین الملل در حوزه محصولات غذایی و کشاورزی یکی از حساس ترین موضوعات در روابط تجاری کشورها است، حساسیت این موضوع با توجه به مقوله ایمنی غذایی دوچندان می شود.
نقش کشاورزی ارگانیک در صادرات محصولات کشاورزی
کاهش مصرف سموم و کود شیمیایی از طریق بکارگیری شیوه های مدیریت تلفیقی آفات (IPM) در راستای ایجاد محصولات سالم و ارگانیک سبب کاهش مشکلات ناشی از برگشت محموله های صادراتی به دلیل وجود بقایای سموم شیمیایی می شود. هرچند که در حال حاضر آزمایش های مربوط به باقیمانده سموم دفع آفات نباتی در تمامی کشورها الزامی نمی باشد، اما با افزایش سطح آگاهی و ارتقای ضوابط و استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی در سطح جهان، این موضوع نیز به عنوان یکی از مطالبات اصلی کشورهای واردکننده محصولات غذایی قلمداد شده و توجه نکردن به آن در آینده چالش عمیقی در صادرات بخش کشاورزی ایجاد خواهد کرد.
نقش گواهی 22000 ISO و HACCP در صادرات محصولات کشاورزی
با توجه به فراگیری و کاربرد وسیع سیستم های گواهی 22000 ISO و HACCP در سراسر جهان، به صادر کنندگان محصولات کشاورزی و غذایی برای حضور پایدار در بازارهای بین المللی، توصیه اکید می شود که نسبت به دریافت اینگونه گواهی های بین المللی اقدام کنند.
در حال حاضر با توجه به اینکه بیشتر محصولات کشاورزی و غذایی ایران به بازارهای پیرامونی و منطقه ای صادر می شود و سهم سایر کشورها در سبد صادراتی محصولات غذایی بسیار ناچیز است، بنابراین رعایت استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی و استانداردهای کدکس غذایی و گواهی های معتبر و مرسوم بین المللی در صنعت غذا برای صادرات به بیشتر کشورهای جهان کفایت می کند.
بدیهی است صادر کنندگانی که بازارهای معتبرتر و دارای ضوابط کیفی و بهداشتی بالاتری را هدف گذاری می کنند (مانند صادرات به اتحادیه اروپا) باید نسبت به دریافت گواهی های مربوطه نیز اقدام کنند.
لزوم اجرای طرح شناسنامه دار شدن محصولات کشاورزی صادراتی به عنوان یکی از ابزارهای موثر و کارآمد به منظور کنترل و نظارت بر کیفیت مواد غذایی از مزرعه تا صادرات است.
از سوی دیگر، با توجه به اهمیت مقوله رایزنی و چانه زنی در سطح بین الملل، حضور فعال ایران در اجلاس های معتبر بین المللی مربوط به تدوین ضوابط و استانداردهای محصولات مهم صادراتی مرتبط با کشور ضرورتی انکارناپذیر تلقی می شود، بنابراین در این باره پیشنهاد می شود بودجه مناسبی برای حضور نمایندگان کشورمان در اجلاس هایی از قبیل کدکس غذایی، سازمان جهانی استاندارد، اتحادیه جهانی خشکبار و… تصویب شود تا از این طریق از منافع و حقوق تولید کنندگان و صادر کنندگان کشور صیانت به عمل آید.
از سوی دیگر در داخل کشور نیز، دولتمردان او ارگان های مرتبط این حوزه فعالیتی باید به تدوین استانداردها و وضع قوانین و مقرراتی که در راستای استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی در سطح بین المللی باشد توجه خاص نمایند.
قاعدتا وزارت جهاد کشاورزی و وزارت بهداشت به عنوان متولی حوزه محصولات کشاورزی و سلامت غذا می توانند پیشنهاد دهنده این استانداردها باشند و نهایتا سازمان ملی استاندارد با تصویب و نهایی کردن استانداردهای صادرات محصولات کشاورزی کار را به اتمام برساند.
کارشناسان این حوزه در وزارتخانه ها، همچنین فعالین بخش خصوصی باید با مطالعه دقیق استاندارد تک تک محصولات کشاورزی در کشورهای هدف و با الگوبرداری این استانداردها و با همکاری سازمان ملی استاندارد زمینه تولید محصولات کشاورزی بر اساس این استانداردها را فراهم سازند.
شما هم به جمع فروشندگان موفق باسکول بپیوندید!
با پیوستن به مجموعه بزرگ خریداران و فروشندگان عمده از سراسر کشور در باسکول با دنیایی جدید از فرصت‌های ویژه و خریداران بالقوه انواع کالا در صنایع مختلف روبرو می‌شوید. فرقی نمی‌کند شما کارخانه تولیدی دارید یا محصولات تخصصی خود را در منزل تولید می‌کنید. باسکول به شما فرصتی بی‌نظیر برای دیده‌شدن می‌دهد. در باسکول بزرگترین تاجران، واردکنندگان انواع کالا، خریداران عمده و باقوه، کارخانه‌داران و صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ دور یکدیگر جمع شده‌اند. منتظر شما هستیم.
